Katholiek Nieuwsblad, 14 juni 2022
door Eline Gorter-van Huizen, beleidsadviseur Onderzoek & Beleid bij NPV-Zorg voor het leven

Embryo’s kweken speciaal voor onderzoek en in meer gevallen embryoselectie toestaan: D66 en VVD werken aan verruimingen van de embryowet. Het doel is om lijden te voorkomen, maar hoe nobel ook, daarvoor worden embryo’s vernietigd.

Onlangs maakten fractievoorzitters Hermans (VVD) en Paternotte (D66) bekend dat ze nog dit jaar hun initiatiefwetsvoorstel over embryoselectie willen indienen. Nu is embryoselectie toegestaan voor stellen die een sterk verhoogd risico hebben op een kind met een ernstige erfelijke ziekte. In het laboratorium worden meerdere embryo’s tot stand gebracht en genetisch getest. Een gezond embryo wordt teruggeplaatst in de baarmoeder, embryo’s met de ziekte worden vernietigd.

Moeilijke keuzes

VVD en D66 willen embryoselectie ook toestaan om te voorkomen dat een kind geboren wordt dat drager is van een ziekte. Het kind is dan zelf gezond, maar heeft wel een afwijking in het DNA. Krijgt het in de toekomst zelf kinderen, dan bestaat de kans dat hij of zij het foute DNA doorgeeft en de ziekte in de volgende generatie wel bij iemand tot uiting komt.

Stellen die moeilijke keuzes rond hun kinderwens moeten maken omdat zij drager zijn van een ziekte, willen dit hun kinderen soms besparen. Het is vanuit hun perspectief begrijpelijk dat zij vragen om embryoselectie om dragerschap te voorkomen. Zo voorkomen ze ook dat eventuele kleinkinderen het risico lopen de ziekte te krijgen.

De tweede initiatiefwet is om embryo’s in het laboratorium te creëren alléén om er experimenten mee te doen. Daarna worden ze vernietigd. Dit voorstel bereiden de partijen wel voor, maar het mag deze regeerperiode niet worden ingediend voor behandeling in de Kamer.

Nu gebruiken wetenschappers voor hun experimenten embryo’s die over zijn na IVF-behandelingen-behandelingen. Maar bepaald onderzoek kunnen zij daarmee niet doen en daarom willen zij embryo’s kweken. Bijvoorbeeld voor onderzoek om IVF-behandelingen te verbeteren, waardoor de slagingskans groter wordt en ivf-kinderen mogelijk gezonder zijn. Of voor onderzoek naar het aanpassen van DNA in embryo’s. Deze methode kan in de toekomst misschien gebruikt worden om erfelijke ziekten te voorkomen.

Fundamenteel probleem

Wat is er, zou je kunnen vragen, eigenlijk op tegen om de wet te verruimen als zo lijden en ziekte voorkomen kunnen worden? De NPV begrijpt de motieven erachter, maar wij zien een fundamenteel probleem. In beide voorstellen worden menselijke embryo’s vernietigd. Een embryo is het prille begin van menselijk leven. Uit één bevruchte eicel groeit onder de goede omstandigheden een compleet mensje. Geschapen door God, en waardevol vanaf het eerste begin – te waardevol om te vernietigen, zoals dat gebeurt bij embryoselectie en onderzoek met embryo’s. Als de nieuwe voorstellen aangenomen worden, zullen nog meer embryo’s vernietigd worden dan nu al het geval is.

Maar als je met dit onderzoek in de toekomst levens kunt redden, weegt dat dan niet op tegen het gebruik van embryo’s? Allereerst is het onzeker of het embryo-onderzoek inderdaad levensreddende resultaten zal hebben. Maar ook als dat zo zou zijn, is het in de ethiek breed geaccepteerd dat je een mens niet slechts als middel tot een doel mag gebruiken: de mens is een doel in zichzelf. Een embryo, hoe klein en pril ook, is een mens en mag niet als middel gebruikt worden.

Geen recht aan menselijke waardigheid

Ook mensen die het embryo niet als volledig beschermwaardig zien, delen sommige argumenten tegen de voorstellen van D66 en VVD. Zij vinden dat kweken van embryo’s voor onderzoek geen recht doet aan de menselijke waardigheid. Minimensen worden dan als in een fabriek gecreëerd om als materiaal te gebruiken. En bij embryoselectie bij dragerschap is een belangrijke tegenwerping dat je niet direct ziekte voorkomt: de embryo’s die vernietigd worden, zijn zelf gezond. Daarom adviseerde de Raad van State in 2016 negatief over een soortgelijk wetsvoorstel.

Hoe sympathiek het doel van de voorstellen dus ook lijkt, laten we geen embryo’s opofferen om het te bereiken.

Lees een uitvoerige analyse door kardinaal dr. W.J. Eijk over de status van het embryo.

Katholiek Nieuwsblad, 16 maart 2022

Met een ruime meerderheid is het wetsvoorstel om de abortuspil via huisartsen beschikbaar te maken door de Tweede Kamer. De Eerste Kamer moet nog stemmen over het voorstel.

Vooralsnog zijn vrouwen aangewezen op een kliniek voor een abortus, maar daar komt door het voorstel van GroenLinks, D66, PvdA en VVD verandering in. De wetswijziging moet vrouwen meer keuzevrijheid geven; de achterliggende gedachte is dat de drempel om naar de huisarts te gaan lager is dan voor een bezoek aan een abortuskliniek.

Verplichte cursus

Huisartsen moeten volgens het voorstel een verplichte cursus volgen voor ze bevoegd zijn om een abortuspil voor te schrijven. Een abortus met een pil kan tot negen weken na de bevruchting. Dat is korter dan de termijn voor een abortus via een ingreep, die is 24 weken. Aan de geldende termijn verandert het wetsvoorstel niets.

De stemming over dit wetsvoorstel gebeurde hoofdelijk, wat inhoudt dat Kamerleden zich mogen baseren op hun eigen afwegingen en het standpunt van hun partij niet hoeven te volgen. Hoofdelijk stemmen over medisch-ethische onderwerpen is een van de afspraken die in het regeerakkoord gemaakt is.

106 stemmen voor

106 Kamerleden stemden voor het voorstel. Naast de partijen van de indieners stemden ook de voltallige fracties van SP, Volt, JA21, Partij voor de Dieren, de groep-Van Haga, de fractie-Den Haan voor. Ook de Kamerleden van het CDA stemden voor. Een amendement van het CDA dat de wet over zeven jaar geëvalueerd moet worden, is ook aangenomen.

24 Kamerleden waren tegen het wetsvoorstel, waaronder de leden van ChristenUnie, SGP, Denk, BBB, Forum voor Democratie en op Fleur Agema na ook de PVV-fractie.

Ook is een motie van SP’er Maarten Hijink aangenomen om het effect van de nieuwe wet op abortusklinieken te monitoren. Ernst Kuipers, minister van Volksgezondheid, zei vorige week in een debat dat mogelijk niet alle abortusklinieken open kunnen blijven als de pil via huisartsen beschikbaar wordt. Nederland telt momenteel zestien abortusklinieken.

Al langer gespreksonderwerp

De verstrekking van een abortuspil door huisartsen is al langer een gespreksonderwerp in de Nederlandse politiek. De Vereniging ter Bescherming van het Ongeboren Kind (VBOK) presenteerde in 2018 al een petitie tegen de verstrekking van de abortuspil door huisartsen.

Tegenstanders vrezen onder meer dat het aantal abortussen met de nieuwe wet niet zal dalen en dat de balans tussen zelfbeschikking en bescherming voor het ongeboren leven zoek raakt.

Het wetsvoorstel moet nog door de Eerste Kamer behandeld worden voordat de wet van kracht gaat.

Overgenomen met toestemming van Katholiek Nieuwsblad.

Katholiek Nieuwsblad, 10 maart 2022
door broeder René Stockman, generaal overste van de Broeders van Liefde

Waarom beweegt het ene leed ons tot een terecht en diep medeleven, terwijl het andere ons onverschillig lijkt te laten?

De laatste maanden zijn we getuige geweest van verdwijningen en ongevallen waarvan kinderen het slachtoffer waren. Telkens, en meer dan terecht, zagen we een golf van medeleven. Bij het kind dat in een diepe waterput viel in Marokko waren de reddingswerken internationaal nieuws dat minuut na minuut werd gevolgd. Het was bewonderenswaardig met welke solidariteit gepoogd werd het kind te bevrijden.

Spontane compassie

Toen het nieuws kwam dat de hulp te laat kwam, voelden we met zijn allen de pijn van het verlies. Een kind dat we nooit hadden gekend of gezien werd één van de onzen, een geliefde medemens, een deeltje van onszelf. Ik heb de avond waarop de reddingswerken ten einde kwamen, verschillende malen, tegen alle gewoonten in, de nieuwspagina geopend in de hoop positief nieuws te lezen.

Compassie, die het hart is van de naastenliefde, welde spontaan in het hart van velen op, ook in het mijne. Dat is het mensdom op zijn best, broederschap die alle grenzen doorbreekt en geen vragen meer stelt over etnische, religieuze of andere verschillen. Wij zijn allen broeders en zusters, en het is de liefde voor elkaar die ons bindt.

Hardnekkigheid

Hoe komt het dan dat eenzelfde golf van medeleven ontbreekt wanneer het gaat over kinderen die nog geboren moeten worden? Het is schrijnend te moeten vaststellen hoeveel kinderen vóór hun geboorte het leven niet gegund wordt en door abortus worden gedood. De hardnekkigheid waarmee sommigen enkel het recht van de vrouw beogen en dat van het kind totaal negeren, is onbegrijpelijk.

Nederland is er trots op dat uiteindelijk de wachttijd tussen de vraag en de uitvoering van abortus wordt afgeschaft, men hoopt met het laten verschaffen van de abortuspil door de huisarts abortus te ‘normaliseren’ en president Macron achtte het zijn plicht de Europese Unie op te roepen abortus tot mensenrecht te verheffen. En in de media verschenen opnieuw foto’s waarop vrouwen op hun ontblote buik de vermaarde tekst ‘Baas in eigen buik’ hadden neergeschreven. En dat alles onder de noemer van menselijke vooruitgang.

Schroom en terughoudendheid

Dit lijkt wel de tegenovergestelde beweging van wat we zagen bij de ongevallen die de eerder genoemde kinderen troffen. Het medelijden lijkt hier omgeslagen in een totale onverschilligheid, die opkomt in het zog van een oprukkend individualisme dat niemand lijkt te ontzien.

Natuurlijk zie ook ik de uitzichtloze situaties die een vrouw tot abortus kunnen bewegen, evenals de psychische wonden die een abortus kan veroorzaken. Maar dit alleen al zou ons met heel veel schroom en terughoudendheid naar abortus moeten doen kijken, en ons met vereende krachten naar alternatieve oplossingen moeten doen zoeken.

Recht van de sterkste

Dit lijkt echter ondergeschikt en verwaarloosbaar tegenover de strijd om abortus als mensenrecht te laten erkennen en het toejuichen van iedere stap richting ‘normalisering’. Wie zich nog durft uit te spreken tegen abortus wordt niet alleen meewarig, maar zelfs vijandig naar de zijkant verwezen. Hoe durven ze…

De meest verontrustende tegenstelling die hier opduikt, is deze: dat wat normaal als menselijke vooruitgang wordt beschouwd, namelijk de speciale zorg voor het meest zwakke, hier totaal ondergesneeuwd raakt door een toenemend individualisme en een absoluut verklaarde zelfbeschikking.

Het recht van de sterkste wint het hier en onmondige kinderen moeten het ontgelden. Voor hen is er geen media-interesse, en de mogelijke opkomende compassie wordt verdrongen door een niet zelden aangemoedigde onverschilligheid.

Laten we niet vergeten dat er voor zwijgen of zelfs goedpraten, een gedeelde verantwoordelijkheid geldt, een passieve deelname aan een daad die verkeerd blijft, ook al is die door de wetgever gedecriminaliseerd. Laten we dus samen de moed behouden om niet aan de zijlijn te gaan staan waarnaar we worden verwezen, maar dit opgelegde stilzwijgen te doorbreken.

Overgenomen met toestemming van Katholiek Nieuwsblad.

University of Maryland Medical Center, 9 maart 2022

David Bennett, de 57-jarige man die op 10 januari 2022 de eerste harttransplantatie van een genetisch gemodificeerd varken kreeg, is overleden. Dit meldt UMMC op haar website.

De harttransplantatie die op 10 januari j.l werd gemeld verliep aanvankelijk een aantal weken succesvol. David Bennett was gestart met revalidatie. De oorzaak van het overlijden valt niet uit het persbericht op te maken.

Katholiek Nieuwsblad, 11 februari 2022
door Selinde van Dijk-Kroesbergen

Het verkrijgen van een abortuspil via de huisarts zou volgens de initiatiefnemers van een nieuw wetsvoorstel moeten leiden tot betere zorg voor de vrouw en wellicht minder herhaalde abortussen. Tegenstanders van dit voorstel zien hier vooral een poging in om abortus te normaliseren. Woensdag 9 februari 2022 debatteerde de Tweede Kamer er een eerste keer over.

Bij een rondgang langs de christelijke partijen blijkt al snel dat men zich zorgen maakt over het verdwijnen van de balans tussen de zorg voor de vrouw en de bescherming van het ongeboren leven. Alleen het CDA liet weten “niet op voorhand tegen het wetsvoorstel te zijn”.

Wie een abortus wil, moet momenteel naar een abortuskliniek of een ziekenhuis. De initiatiefnemers van GroenLinks, PvdA, D66 en VVD willen dat vrouwen voortaan tot negen weken zwangerschap bij de huisarts terechtkunnen voor de abortuspil. Die zou de vrouw beter kunnen begeleiden omdat er veelal een vertrouwensband is.

Persoonlijke sfeer

Tijdens het debat vroeg Chris Stoffer (SGP) of dat beeld niet wat te “romantisch” is. In veel huisartsenpraktijken werken huisartsen vaak tijdelijk, stelt hij. “Dan is er toch helemaal geen historische band? Dan ga je in tien, twintig minuten met elkaar dat gesprek aan en dan denk je: nou, dit is het dan maar.”

Hilde Palland (CDA) ziet dat anders. “De huisarts staat dichter bij de vrouw en kent vaak haar persoonlijke sfeer en omstandigheden. Als er bijvoorbeeld sprake is van schuldenproblematiek, dan kan de huisarts de vrouw ook verwijzen naar een hulpverlener die dat helpt op te lossen.”

Een abortus kan zo wellicht voorkomen worden, denkt ze. “Want uiteindelijk is onze grote ambitie om het aantal abortussen naar beneden te brengen, met name de herhaalabortussen.”

Diederik van Dijk van NPV-Zorg voor het leven denkt niet dat het voorstel zal leiden tot minder abortussen. Samen met het donderdag aangenomen wetsvoorstel om de bedenktermijn van vijf dagen voor een abortus niet meer verplicht te stellen, wordt de drempel naar abortus flink verlaagd, vreest hij.

“Abortus is in Nederland al royaal toegankelijk. Nu wordt het nog eenvoudiger om leven te doden”, zegt Van Dijk. Hij ziet het als een “uitholling van de balans tussen de bescherming van het ongeboren leven en de keuzevrijheid voor de vrouw. Er is maar één wens die overheerst: de autonomie van de vrouw”.

Ook Mirjam Bikker (ChristenUnie) vraagt zich af hoe in hoeverre de zorg nog meeweegt die huisartsen aan het ongeboren leven zouden moeten geven. “Dat heeft in zichzelf ook intrinsieke waarde. Ik zou de indieners willen vragen hoe zij dat aspect wegen in hun voorstel.”

Neerwaartse spiraal

Volgens medisch ethicus Lambert Hendriks is het een groot ethisch bezwaar dat het beëindigen van een leven gemakkelijker wordt: “Als je de drempel verlaagt, wordt ook het gebruik maken van de abortuspil gemakkelijker”, zegt hij.

“De procedure blijft onveranderd”, brengt Hilde Palland (CDA) hier tegenin. “Alleen wordt er door dit wetsvoorstel een andere hulpverlener toegevoegd. Het gaat in feite slechts over de vraag wie binnen de bestaande procedure en waarborgen de abortuspil mag voorschrijven.”

Hendriks constateert hier echter een neerwaartse spiraal: “Wanneer uiterst precaire zorg niet meer door specialisten maar door huisartsen wordt aangeboden, dan is er een averechtse beweging: omgaan met een mensenleven vraagt juist het grootst mogelijke specialisme, al is de keuze voor de abortuspil hoe dan ook schadelijk vanuit een katholiek standpunt.”

De vlag uit

Juist deze normalisering is bij voorstanders reden tot juichen. “Het NRC schreef dat met de verruiming van de abortuswet de vlag uit mocht”, zegt Van Dijk. Hij vindt dit “vervreemdend”: “Wat zegt dit over onze cultuur? We lijken te werken aan een doodscultuur.”

“We hebben de fijngevoeligheid voor het ongeboren leven in onze cultuur verloren”, zegt Hendriks. “Ongeboren leven wordt niet meer als beschermwaardig beschouwd. Naarmate de vrucht zich verder ontwikkelt, krijgt die wel meer waarde toegekend. Maar dat is principieel tegen de leer van de Kerk, die stelt dat het leven vanaf de conceptie beschermd moet worden.”

Die geleidelijke waardetoekenning verklaart misschien ook waarom er in de toelichting op het wetsvoorstel over de abortuspil als medicijn wordt gesproken. “Hoe wrang”, zegt Stoffer hierover. “Een middel dat een einde maakt aan ongeboren leven, waarom noemen we dat eigenlijk een geneesmiddel?”

Kritische vragen

Ook al lijkt er voor dit voorstel een meerderheid te zijn, veel Kamerleden hebben kritische vragen over de uitvoering. Huisartsen hebben al een zwaar takenpakket en er zijn zorgen over een tekort aan huisartsen.

In een vervolgdebat zullen de opstellers van het wetsvoorstel op de gestelde vragen reageren. Op zijn vroegst een week later mag er dan in de Tweede Kamer over gestemd worden. Wordt het voorstel aangenomen, dan moet ook de Eerste Kamer zich er nog over buigen.

Overgenomen met toestemming van Katholiek Nieuwsblad.

Katholiek Nieuwsblad, 11 februari 2022

Een ruime meerderheid van de Tweede Kamer heeft gestemd voor de afschaffing van de verplichte bedenktijd van vijf dagen bij abortus. Volgens tegenstanders is daarmee de balans tussen vrouwelijke autonomie en bescherming van het ongeboren leven zoek.

101 Kamerleden stemden voor de initiatiefwet van PvdA, VVD, D66 en GroenLinks, 38 waren tegen. Omdat de abortuswet onder dit kabinet als een zogenaamde ‘vrije kwestie’ geldt, mochten Kamerleden stemmen vanuit hun persoonlijke overtuiging en waren ze dus niet verplicht het standpunt van hun partij te volgen.

Meerderheid

Voorstemmers waren voornamelijk leden van de vier partijen die de initiatiefwet hebben ingediend, aangevuld door leden van SP, Partij voor de Dieren, Volt, Bij1, Denk en de Groep Van Haga. Unaniem tegen waren CDA, ChristenUnie, SGP, Forum voor Democratie, BoerBurgerBeweging en onafhankelijk Kamerlid Pieter Omtzigt. Opvallend was de tweedeling binnen de PVV: tien leden stemden voor, zeven tegen. Ook binnen de driekoppige fractie van JA21 stemden twee tegen en één voor.

Met deze meerderheid gaat dit wetsvoorstel naar de Eerste Kamer, waar er opnieuw over gestemd zal worden. Verwacht wordt dat ook de Eerste Kamer zal instemmen met afschaffing van de verplichte bedenktijd, omdat ook daar de partijen die voorstander zijn een meerderheid vormen. Overigens geldt de bedenktijd nu al niet voor vrouwen die tot zestien dagen overtijd zijn.

Betuttelend

Volgens voorstanders van de afschaffing is het aan vrouwen zelf om te bepalen hoeveel bedenktijd ze nodig hebben voor een abortus; een verplichte wachttijd zou betuttelend zijn. Zij denken dat de zorgvuldigheid van de procedure niet af zal nemen, omdat artsen nog altijd geen abortus zullen uitvoeren bij vrouwen die twijfelen of onder dwang staan.

Tegenstanders vinden onder meer dat vrouwen in alle gevallen de tijd moeten nemen alvorens ze een beslissing van dergelijk kaliber nemen. “De Tweede Kamer is in grote meerderheid voor een verplichte bedenktijd bij de aanschaf van een huisdier. Maar vindt een bedenktijd bij abortus nodeloos betuttelend”, schrijft CDA-Kamerlid Rene Peters op Twitter.

‘Balans slaat door’

Juristenvereniging Pro Vita is van mening dat de balans tussen zelfbeschikking en de rechten van het ongeboren leven zoek raakt door het afschaffen van de bedenktijd. “In hun wetsvoorstel hebben de indieners vooral de autonomie van de vrouw voor ogen en is er geen aandacht voor het waarborgen van de belangen van het ongeboren leven”, meldt de vereniging op zijn website. “De balans slaat daarmee door naar de autonomie van de zwangere vrouw.”

Volgens Pro Vita is de afschaffing van de bedenktijd ook een stap in de richting van decriminalisering van abortus. “Nu is een abortusarts strafbaar als hij de zwangerschapsafbreking uitvoert binnen de beraadtermijn van vijf dagen. Deze strafbaarheid vervalt in het wetsvoorstel.” Dat is een kwalijke ontwikkeling, vindt Pro Vita: “Abortus is en blijft het beëindigen van menselijk leven, daarom is abortus strafbaar gesteld in het Wetboek van Strafrecht.”

Abortuspil

Daarnaast debatteerde de Tweede Kamer gisteren over de mogelijkheid om huisartsen een abortuspil te laten verstrekken. Ook dat is een voorstel van PvdA, VVD, D66 en GroenLinks, waar opnieuw een meerderheid voor lijkt te zijn.

Tegenstanders vrezen dat de weg naar een abortus met een pil nog rechtlijniger wordt. “Het streven naar nog meer snelheid en keuzevrijheid schuift de zorgvuldigheid en balans aan de kant”, sprak JA21-Kamerlid Nicki Pouw-Verweij, die overigens ook tegen de afschaffing van de bedenktijd stemde. Wanneer er over de abortuspil gestemd gaat worden, is nog niet bekend.

Overgenomen met toestemming van Katholiek Nieuwsblad.

Katholiek Nieuwsblad, 10 februari 2022

De Europese bisschoppen hebben kritiek geuit op het voorstel van de Franse president Emmanuel Macron om abortus tot een grondrecht te verklaren in de Europese Unie. Macron uitte dit voornemen onlangs tijdens een toespraak in het Europees Parlement.

De katholieke Macron pleitte daarbij voor een herziening van het EU-handvest van de grondrechten, dat opgesteld is in 2000. Daarin moeten klimaatbescherming en de erkenning van het recht op abortus prominenter aan bod komen, aldus de Franse president. Frankrijk is sinds 1 januari voorzitter van de Raad van Europa, een positie die het land een half jaar lang zal vervullen.

‘Diepe zorgen en weerstand’

De Commissie van Bisschoppenconferenties in de Europese Unie (COMECE) heeft afgelopen dinsdag gereageerd op het voorstel van Macron. De Europese bisschoppen spreken daarin over “diepe zorgen en weerstand” over zijn voorstel.

“Sinds het begin is het Europese integratieproces altijd door de Kerk ondersteund en nauw begeleid”, aldus de verklaring. De bisschoppen wijzen op het “respect voor de waardigheid van elke menselijke persoon in elke fase van zijn of haar leven, vooral in situaties van volledige kwetsbaarheid, zoals het geval is bij een ongeboren kind”.

Onvervreemdbare waardigheid

De grondleggers van Europa, aldus de bisschoppen, “waren zich zeer bewust van het fundamentele belang van de onvervreemdbare waardigheid van de menselijke persoon en van de gemeenschap als gemeenschappelijke basis voor onze Unie”.

‘Verstoken van een ethische basis’

De bisschoppen merken op dat “er geen erkend recht op abortus is in het Europese of internationale recht”.

Elke poging om hier verandering in te brengen door abortus op te nemen in het EU-handvest van de grondrechten “gaat niet alleen in tegen fundamentele Europese overtuigingen en waarden, maar zou een onrechtvaardige wet zijn, verstoken van een ethische basis en voorbestemd om een oorzaak van eeuwigdurende conflicten te zijn. onder de burgers van de EU”, aldus de COMECE.

Respect voor identiteiten

Europese integratie zou “altijd respect voor verschillende identiteiten moeten bevorderen, en vrij moet moeten zijn van “ideologische opleggingen”.”In deze zin kan het voorstel van president Macron” volgens de verklaring “op geen enkele manier worden gezien als het nieuw leven inblazen van onze grondrechten”.

Overgenomen met toestemming van Katholiek Nieuwsblad.

Katholiek Nieuwsblad, 26 januari 2022

De wettelijke bedenktijd van vijf dagen bij abortus wordt hoogstwaarschijnlijk afgeschaft. De Tweede Kamer behandelt morgen een wetsvoorstel daarover, maar het is al bekend dat een meerderheid van de bedenktijd af wil.

Het initiatiefwetsvoorstel van D66, VVD, PvdA en GroenLinks is al bijna een jaar geleden ingediend, maar het toenmalige regeerakkoord blokkeerde behandeling van bepaalde medisch-ethische kwesties. In het nieuwe regeerakkoord hoeven Kamerleden zich bij deze kwesties niet te houden aan de lijn die hun partij voorschrijft. Ze mogen daarom stemmen volgens hun persoonlijke overtuiging.

Abortus is een grote, onomkeerbare beslissing, legt moraaltheoloog Ward Biemans uit; eentje die gebaat kan zijn bij verplichte bedenktijd. “Het is een besluit over leven of dood, het is verstandig om ruim de tijd te nemen alvorens je ergens voor kiest. Daarom is de beraadstermijn oorspronkelijk ook in de wet opgenomen.”

Kamermeerderheid

Toch is het al bijna zeker dat de bedenktermijn gaat sneuvelen. Naast de vier indieners steunen ook de SP en de Partij voor de Dieren het voorstel, waarmee zowel in de Tweede als de Eerste Kamer een meerderheid van de wet af wil, meldt de NOS.

Volgens Biemans kan dat een risico voor de zorgvuldigheid van de besluitvorming opleveren. “In een aantal gevallen zullen vrouwen die voor zichzelf hebben vastgesteld dat ze een ongewenste zwangerschap willen afbreken, dat sneller uitvoeren.”

Waarde van het leven

“Dan zou het kunnen dat niet alle aspecten van een ongewenste zwangerschap worden meegenomen, zoals de vraag wat er mogelijk zou zijn om het voldragen van een zwangerschap toch mogelijk te maken”, vervolgt hij. “Daarbij zijn de rol van zowel de vrouw als man wezenlijk: als het kan zou je daarover samen moeten kunnen besluiten.”

Voor de Kerk zijn er mogelijkheden om het nadenken over abortus toch nog te bevorderen. “De Kerk kan activiteiten gericht op het beschermen van ongeboren leven ondersteunen”, zegt Biemans. “De Kerk kan bijvoorbeeld aandacht besteden aan het werk van pro-lifeorganisaties voor vrouwen met een ongewenste zwangerschap. Ook kan de Kerk de politiek wijzen op de waarde van het leven.”

Abortuspil

CDA en ChristenUnie zijn voorstanders van het behouden van de beraadstermijn. Volgens Mirjam Bikkers, Kamerlid voor de ChristenUnie, is zorgvuldigheid belangrijk en moeten vrouwen de tijd kunnen nemen om na te denken over het beëindigen van een zwangerschap, bericht de NOS.

Volgende week wordt een voorstel van GroenLinks en PvdA over een ‘abortuspil’ besproken. De bedoeling van dat wetsvoorstel is om huisartsen de mogelijkheid te geven een pil te verstrekken die een zwangerschap in het beginstadium afbreekt. Ook voor dit voorstel lijkt een meerderheid te bestaan.

Overgenomen met toestemming van Katholiek Nieuwsblad.

Katholieke Nieuwsblad, 21 januari 2022
door Carol Glatz

Degenen die hardnekkig sceptisch zijn over de wetenschap en degenen die haar gretig als onfeilbaar omarmen, koesteren beide een gevaarlijk misverstand over wat wetenschap is. Dat schrijft de Amerikaanse jezuïet en astronoom van het Vaticaan Guy Gonsolmagno.

De beide tendensen weerspiegelen “de verleiding om van wetenschap of geloof een vesting te maken tegen onze fundamentele en menselijke angst voor onzekerheid”, zo schrijft broeder Guy Gonsolmagno in het januarinummer van het Italiaanse jezuïetentijdschrift La Civilta Cattolica. Beide zijn te zien in het debat over coronavaccins. “We vertrouwen het vaccin niet omdat het perfect is, maar omdat het de kans om niet ziek te worden enorm vergroot. Het echte en duidelijke probleem ligt in het feit dat de mccsten van ons niet begrijpen hoe waarschijnlijkheid werkt: daarom zijn casino’s en loterijen zo succesvol”, aldus Gonsolmagno.

Vaccinsceptici en samenzweringstheoretici hebben een verkeerd beeld van wat wetenschap is en wat die kan beloven, zo stelt de katholieke wetenschapper. Aan de andere kant zijn er de mensen die de wetenschap ten onrechte als onfeilbaar beschouwen; zij voeden uiteindelijk de wetenschapsscepsis.

Consolmagno is planetair astronoom en directeur van de Vaticaanse sterrenwacht. Hij schrijft dat het belangrijk is dat mensen het ware doel van de wetenschap begrijpen en inzien hoe belangrijk en noodzakelijk twijfel is om vooruitgang te boeken en meer begrip te krijgen.

Een populaire slogan van voorstanders van coronavaccins is trust the Science, ‘vertrouw op de wetenschap’, zo merkt hij op. Die slogan drukt terecht uit dat de wetenschap een betrouwbare weg naar de waarheid is, vindt Consolmagno, maar hij hekelt de mensen die eruit afleiden dat de wetenschap de enige betrouwbare gids is.

Misvatting

Deze valse of-of tweedeling voedt de misvatting dat geloof en wetenschap op gespannen voet met elkaar staan, schrijft hij. Het zou ook een deel van de reden kunnen zijn waarom uit een Amerikaans onderzoek uit september 2021 bleek dat de vaccinatiebereidheid onder blanke evangelicale gelovigen in de VS het laagst is van alle bevolkingsgroepen.

“In die gemeenschap bestaat een wantrouwen tegenover de wetenschap, dat zich vertaalt in scepsis tegenover vaccins. Het is alsof het onderzoek zegt dat dat wantrouwen volgt op een waargenomen noodzaak om te kiezen tussen wetenschap en geloof”, schrijft de jezuïet.

“Dit misverstand is niet alleen wijdverbreid onder degenen die sceptisch staan tegenover de wetenschap, maar ook, en misschien nog wel gevaarlijker, onder degenen die de wetenschap te overhaast omarmen.” Want wanneer de wetenschap er niet in slaagt om te voldoen aan een soort “overdreven betrouwbaarheid, voedt deze mislukking alleen maar de scepsis” over de wetenschap in het algemeen, aldus Consolmagno.

Mensen geven het misschien niet graag toe, maar “er zit een kern van waarheid in die angst om onvoorwaardelijk vertrouwen te schenken aan de wetenschap”, schrijft hij verder. “De wetenschap maakt soms fouten.”

“Coronavaccins voorkomen ziekte bij de overgrote meerderheid van degenen die gevaccineerd zijn en verminderen de ernst van de ziekte. Maar vaccins zijn niet perfect en mensen kunnen nog steeds ziek worden, ook al is dat zelden ernstig.”

De jezuïet gaat nog een stapje verder: wetenschap is bij uitstek gebaseerd op twijfel en fouten. “Falen is geen optie, het is een vereiste.” Weten dat men “niets weet”, is de drijfveer voor diepere studie en voor vooruitgang. Wetenschap is van nature altijd onvolledig, groeit en verandert naarmate nieuwe kennis en ervaring zich opstapelen, stelt hij. Je kunt prima een oud boek over filosofie of theologie lezen, “maar je zou nooit het biologieboek van je grootvader bestuderen”.

“Je wordt pas wetenschapper als je in staat bent om naar iets te kijken waarvan je dacht datje het begreep en uiteindelijk te zeggen: ‘Dat klopt niet!’ Deze onzekerheid accepteren, verplicht je echter ook om de risico’s te accepteren die verbonden zijn aan het proberen van iets onzekers.”

Sciëntisme

“Zekerheid is geen religie, maar fanatisme; het is geen wetenschap, maar sciëntisme”, dat wil zeggen een blind vertrouwen in de wetenschap.

De honger naar zekerheid en het wantrouwen tegenover gezag zijn vreemde bedgenoten, omdat de één “een perfecte waarheid wil en tegelijkertijd iedereen afwijst die zegt dat hij in staat is ons naar die waarheid te leiden”. Wat er uiteindelijk gebeurt, waarschuwt Consolmagno, is dat mensen op zoek gaan naar hun eigen antwoorden, hun eigen onderzoek online doen en “de voorkeur geven aan geheime bronnen van kennis die alleen beschikbaar zijn voor een paar mensen die er verstand van hebben”.

Dit wordt volgens hem bijzonder gevaarlijk wanneer mensen zo ver gaan in het vasthouden aan deze persoonlijke overtuigingen, dat ze er bijvoorbeeld hun baan door verliezen, en gaan denken dat ze ‘vervolgd’ worden om hun principes. Een puur verkeerde opvatting kan dan zo verankerd raken dat ze nooit meer als onjuist kan worden aanvaard, omdat ze een fundamenteel onderdeel van iemands wezen en identiteit is geworden.

“Wetenschap geeft niet de perfecte waarheid, maar experimenten en theorieën kunnen voortdurend worden verfijnd, waardoor mensen steeds nauwkeurigere beschrijvingen van de natuur krijgen”, schrijft Consolmagno. “Wetenschap bedrijven hangt af van het houden van zelfs de saaie delen van nauwgezet onderzoek doen. Het is geloven zelfs wanneer het vertrouwen in onze wetenschappelijke vooruitgang wankelt, het is bereid zijn om te vergeven en te leren van degenen die in het verleden fouten hebben gemaakt. Liefhebben betekent leven met onzekerheid, leren vertrouwen.” Leven met de onzekerheid van ziekte, de feilbaarheid van de wetenschap en de angst om je persoonlijke autonomie te verliezen, vereist vertrouwen in het werk van anderen. Dat moet volgens Consolmagno – net als de liefde – worden gedaan “met voorzichtigheid en durf”.

Wees verstandig en voorzichtig, spring er niet blind in, maar geloof ook in kennis, die mooi en feilbaar is, concludeert hij. Ondanks de onvolmaaktheid van de wetenschap, leidt ze toch tot een verhoogde kans op een gezond leven. “We zijn blij dat God ons het vermogen heeft gegeven om zijn schepping te begrijpen en te waarderen door middel van onze wetenschap.”

Paus: ‘reality check’ over vaccins nodig

De coronapandemie vraagt om een dringende realiteitscheck tegen ongegronde informatie en om grotere inspanningen zodat iedereen toegang heeft tot vaccins en andere medische hulpmiddelen. Dat zei paus Franciscus bij een recente bijeenkomst met diplomaten uit de hele wereld.

De paus drong erop aan dat regeringen en de internationale gemeenschap de effectiviteit en het belang erkennen van het immuniseren van zoveel mogelijk mensen als onderdeel van de bestrijdingvan de pandemie.

“Vaccins zijn geen tovermiddel, maar toch vormen zij de meest redelijke oplossingvoor de preventie van de ziekte”, zo zei de paus tijdens zijn jaarlijkse ontmoeting met de ambassadeurs van de 183 landen die diplomatieke betrekkingen met het Vaticaan onderhouden. “Helaas komen we er steeds meer achter dat we leven in een wereld van sterke ideologische tegenstellingen” waarbij mensen zich laten beïnvloeden door “ongefundeerde informatie of slecht gedocumenteerde feiten”.

“Elke ideologische uitspraak verbreekt de band tussen de menselijke rede en de objectieve werkelijkheid”, aldus Franciscus, wat leidt tot relativisme. “De pandemie daarentegen spoort ons aan tot een soort ‘realiteitstherapie’ die ons ertoe aanzet het probleem frontaal onder ogen te zien en passende remedies aan te nemen om het op te lossen.”

Overgenomen met toestemming van Katholiek Nieuwsblad.

University of Maryland Medical Center, 10 januari 2022

Het Universitair Medisch Centrum van Maryland heeft een succesvolle harttransplantatie uitgevoerd bij een 57-jarige, ten dode opgeschreven patiënt met een hart van een genetisch gemodificeerd varken. Tot – in ieder geval 1 dag na de transplantatie – zou e.e.a.. succesvol zijn verlopen.

In het donorvarken zijn drie genen – die verantwoordelijk zijn voor snelle door antilichaam gemedieerde afstoting van varkensorganen door mensen – “uitgeschakeld”. Zes menselijke genen die verantwoordelijk zijn voor de immuunacceptatie van het varkenshart werden in het genoom ingebracht. Tenslotte werd een extra gen in het varken uitgeschakeld om overmatige groei van het hartweefsel van het varken te voorkomen, wat in totaal 10 unieke genbewerkingen bij het donorvarken opleverde.

Lees het hoofdstuk over Xenotransplantatie in het Handboek Katholieke Medische Ethiek