Katholiek Nieuwsblad, 19 juni 2025
door Bert-Jan Ruissen, lid van het Europarlement namens de SGP
De Europese Unie subsidieert onderzoeken met menselijke embryo’s op basis van dubieuze argumenten en gebrekkige controle. De EU-regels voor menselijke embryo’s moeten een stuk scherper en transparanter, stelt Europarlementariër Bert-Jan Ruissen.
Een menselijk embryo is geen wegwerpartikel, maar waardevol menselijk leven. Het is een beginnend meisje of jongen, met erfelijke eigenschappen van vader en moeder. Elk leven is een gift.
Beperkingen
Terecht dus dat de EU niet zomaar elk onderzoek met menselijk embryo’s vooruit mag helpen. Zo zal de EU geen geld geven voor het kweken van embryo’s die alleen voor onderzoek zijn bestemd. Dat mag hooguit voor onderzoek met embryo’s die over zijn na een kunstmatige bevruchting (IVF-behandeling). De ouders (donors) moeten toestemming geven voor onderzoek, ze mogen er niet aan verdienen en genieten privacy. De EU mag ook geen onderzoek subsidiëren in landen die embryo-onderzoek helemaal verbieden, zoals Duitsland, Oostenrijk en Italië. Elk subsidieverzoek gaat naar een panel van experts dat beoordeelt of gebruik van menselijke embryo’s nodig en ethisch is.
Ondanks al deze beperkingen, worden menselijke embryo’s volop gebruikt bij veel onderzoeken. Tot nu toe heeft de EU meebetaald aan 47 projecten waarbij menselijke embryo’s zijn betrokken. Totaal is hiermee 113,8 miljoen euro aan Europees belastinggeld gemoeid, antwoordde de Europese Commissie in november op mijn vragen.
Controlemechanisme
Maar de informatie over de projecten is nogal vaag. De argumenten voor gebruik van embryo´s ontbreken veelal, net als details welk soort embryo-materiaal is gebruikt. Zo kunnen we niet toetsen of aan de voorwaarden wordt voldaan. Hoe controleert de Europese Commissie of aan de voorwaarden wordt voldaan: welke mechanismes worden gebruikt? Zijn er eigenlijk voorstellen afgewezen? Dit krijgen we helaas niet te horen. Zo kunnen we nooit nagaan of het project inderdaad past in de EU-normen. Dit is een probleem.
Bij projecten waar wel een argument wordt gegeven, is de reden nogal opvallend. Zes projecten gebruiken menselijke embryo’s om zo minder dierproeven hoeven te doen. Mensproeven in plaats van dierproeven! Dat is de wereld op zijn kop. De Europese Commissie zegt de menselijke waardigheid hoog te houden, maar in dit geval zie ik daar weinig van terug.
Meer dan een klompje cellen
Voorstanders menen soms dat embryo’s slechts “een klompje cellen” zijn, zonder veel waarde. Dat zie ik toch anders. Het is de jongste vorm van het menselijk leven en daarom heel bijzonder. We zijn allemaal begonnen als embryo.
Veelgehoord argument is ook dat menselijke embryo’s onmisbaar zouden zijn voor bepaald onderzoek. Hoe anders zou je bijvoorbeeld de embryo-selectie kunnen verbeteren bij IVF, kan men beweren. Maar willen we dit wel onderzoeken? Hebben we hier een maatschappelijk debat over gevoerd? Willen we als mens zelf beslissen welk pril menselijk leven we gaan weggooien omdat het te weinig levenskans zou hebben? Ik heb daar grote moeite mee. We moeten zeer respectvol omgaan met elk menselijk leven, ook als het weinig kans heeft. Beslissen over leven en dood op basis van statistieken overschrijdt een grens.
Vervolgvragen
Elk leven is vanaf het prilste begin beschermwaardig. De EU wekt de indruk dat het strikte regels hanteert voor onderzoek met menselijke embryo’s, inmiddels tientallen projecten. Helaas is niet duidelijk hoe de besluiten zijn genomen. Is de EU eigenlijk wel terughoudend met embryo-onderzoek? Voor mij reden om vervolgvragen te stellen aan de Europese Commissie. De menselijke waardigheid staat hier op het spel.
De EU-regels voor financiering van onderzoek met embryo’s moeten fors transparanter, aangescherpt en zo mogelijk stopzet worden. In geen geval mogen we nog langer mensproeven subsidiëren om dierproeven te vervangen. Het menselijk leven verdient beter.
