Katholiek Nieuwsblad, 6 oktober 2022
door Francesco Paloni
Belgische artsen hebben het recht op leven van een vrouw geschonden die euthanasie kreeg omwille van ernstige depressies. Dat heeft het Europees Hof Voor de Rechten van de Mens dinsdag geoordeeld. Het Hof ziet geen bezwaar in de Belgische euthanasiewetgeving, maar beticht de Belgische controlecommissie van gebrek aan onafhankelijkheid.
Volgens het Hof heeft België artikel 2 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens geschonden, waarin burgerrechten voor alle Europese inwoners zijn geregeld. Het betreffende artikel stelt dat het recht op leven van personen wettelijk beschermd moet zijn.
Twijfels
De zaak werd aangespannen door Tom Mortier, zoon van Godelieva de Troyer, de vrouw in kwestie. Zij stierf in 2012 op 64-jarige leeftijd door middel van een dodelijke injectie die werd toegediend door een Belgische oncoloog. De vrouw leed volgens haar behandelende artsen aan een ongeneeslijke vorm van depressie. De Troyer was lichamelijk gezond.
Haar psychiater, die de vrouw meer dan twintig jaar behandelde, twijfelde of ze wel aan de wettelijke voorwaarden voldeed om in aanmerking te komen voor euthanasie. Zowel de oncoloog die de dodelijke injectie toediende als het ziekenhuis bracht hem niet op de hoogte van hun voornemen om het euthanasieverzoek in te willigen.
Partijdigheid
Ook haar zoon hoorde pas de dag na haar euthanasie dat zijn moeder was overleden, waarop hij een klacht indiende. Mortier besloot later om de zaak aanhangig te maken voor het Europees Hof. Hij liet zich daarbij juridisch bijstaan door ADF International, een christelijke organisatie.
Volgens het Hof kon de Belgische Federale Controle- en Evaluatiecommissie Euthanasie (FCEE) de omstandigheden waardoor de vrouw om euthanasie vroeg onmogelijk goed en onpartijdig onderzoeken. De arts die instemde met het euthanasieverzoek en de euthanasie vervolgens uitvoerde, is voorzitter van de controlecommissie. Dat betekent dat hij zelf mee oordeelde over de wettigheid van zijn eigen handelen.
De Belgische euthanasiewetgeving bood daarmee onvoldoende bescherming van het recht op leven van de betrokken vrouw, aldus het Hof.
Gevaar legaliseren euthanasie
Volgens Robert Clarke van ADF, die Mortier als advocaat bijstond, toont de uitspraak het gevaar van het wettelijk regelen van euthanasie.
Hij omschrijft de oncoloog die De Troyer de injectie toediende, als België’s prominentste voorstander van euthanasie. De vrouw maakte voor de euthanasie werd uitgevoerd een bedrag over naar LevensEindeInformatieForum. Die organisatie is opgericht en voorgezeten door de oncoloog. Diens voorzitterschap van de FCEE is volgens Clarke een “duidelijke vorm van belangenverstrengeling”.
‘Immense schade’
“Het feit dat België wordt veroordeeld voor de schending van het recht op leven is op zijn zachts gezegd opmerkelijk”, zegt Jean-Paul Van De Walle, juridisch adviseur bij ADF. “In het jaar 2021 werden 179 rechtszaken tegen België behandeld door het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. In slechts 4,4 procent van die zaken werd België veroordeeld.”
De zoon van de vrouw, Tom Mortier, hoopt dat de uitspraak mensen alert maakt op “de immense schade van euthanasie”, niet alleen voor mensen in kwetsbare situaties die euthanasie overwegen, maar ook voor hun familieleden en de maatschappij. “We hebben in onze maatschappij de betekenis verloren van het zorgen voor elkaar”, schrijft hij in een verklaring.
In België is euthanasie sinds 2002 wettelijk geregeld. Volgens de wet moet de persoon die erom vraagt aanhoudend ondraaglijk en uitzichtloos fysiek of psychisch lijden. België is, na Nederland, het tweede land ter wereld waar euthanasie is toegestaan.