Katholiek Nieuwsblad, 24 augustus 2016
De Niet Invasieve Prenatale Test (NIPT) is discriminerend en leidt ertoe dat kinderen met Downsyndroom als “vermijdbaar probleem” worden gezien.
Dat stelt de Duitse priester en hoogleraar moraaltheologie Franz-Josef Bormann, die lid is van de Duitse Ethiekraad, in een interview met persbureau KNA. Aanleiding voor het interview is het voornemen van artsen en ziekenfondsen, verenigd in het Gemeenschappelijk Bondscomité G-BA, om te gaan onderzoeken of de screeningstest bij risicozwangerschappen regulier vergoed kan gaan worden.
Test ‘begunstigt discriminatie gehandicapten’
Bormann vindt het optreden van het G-BA “uit ethisch oogpunt buitengewoon problematisch. De test begunstigt – bij alle verscheidenheid van de betreffende ziektebeelden – uiteindelijk de discriminatie van gehandicapten. Vooral kinderen met het Downsyndroom worden daardoor toenemend als ‘vermijdbaar probleem’ gezien”.
De theoloog wijst erop dat een kind met Downsyndroom inmiddels “in negen van de tien gevallen” geaborteerd wordt, hoewel deze kinderen “bij alle lichamelijke of geestelijke beperking intussen niet alleen een hoge levensverwachting voor zich hebben, maar zich meestal ook kunnen verheugen in een subjectief bevredigende levenskwaliteit”.
‘Ouderlijke verantwoording’
De wens van ouders een gezond kind te krijgen en de zoektocht naar zekerheid noemt Bormann “begrijpelijk”, maar, voegt hij toe, “ouderlijke verantwoording sluit ook de aanname van een ziek kind in. Dat geldt des te meer als de test in veel gevallen geen precieze informatie geeft over hoe sterk bepaalde chromosomale afwijkingen in het individuele geval uitwerken. Bovendien heeft hij een foutmarge die ook onbelaste embryo’s omvat”.
‘Sociocultureel probleem medisch oplossen’
Het G-BA wil de NIPT beperken tot risicozwangerschappen. Bormann heeft echter zo zijn twijfels of het daarbij blijft. “Omdat stellen hun kinderwens om verschillende redenen biografisch steeds verder naar achteren schuiven, groeit de groep van door leeftijd bepaalde risicozwangerschappen snel aan. Dat toont tegelijk dat de test een sociocultureel probleem medisch wil verhelpen. Voor het overige is het twijfelachtig of deze beperking vol te houden is als de test meer gevestigd is.”
‘Paradoxale situatie’
Routinematig aanbieden van de test zal volgens Bormann “de instelling van de bevolking ten opzichte van het levensrecht van gehandicapte mensen verder verschuiven”. Zowel de maatschappij als moeders zullen nog sterker dan nu verwachten “een gezond kind ter wereld te brengen”.
De theoloog spreekt van een “paradoxale situatie”: terwijl de Duitse regering “veel doet om de VN-gehandicaptenconventie om te zetten”, steunt een van haar ministeries tegelijkertijd onderzoek naar een test “die alleen de screening naar mogelijke handicaps dient”.
Bedenkingen vanuit alle Bondsdagfracties
Leden van alle fracties in het Duitse parlement riepen vorige week op de NIPT niet in de vergoedingenlijst van het ziekenfonds op te nemen. Het G-BA besloot desalniettemin toch hier onderzoek naar te doen.
NIPT in Nederland en België
In Nederland en België is ook kritiek op de NIPT en het breed beschikbaar maken ervan. Desalniettemin adviseerde de Gezondheidsraad minister Schippers van VWS onlangs om de huidige proef uit te breiden en de NIPT bij wijze van proef aan alle zwangere vrouwen aan te bieden.
In België is de NIPT al op commerciële basis beschikbaar. Ook Nederlandse vrouwen steken daarvoor de grens over.
Overgenomen met toestemming van Katholiek Nieuwsblad.