Katholieke Stichting Medische Ethiek
23 april 2024

De bedenktermijn voor een abortus helpt leed voorkomen

Katholiek Nieuwsblad, 22 oktober 2020
door Ward Biemans, s.j., doceert moraaltheologie aan het St. Bonifatiusinstituut in Vogelenzang

De bedenktijd van vijf dagen voor een abortus zou overbodig zijn, vinden Kamerleden van GroenLinks en PvdA. Gezien de mogelijke mentale gevolgen van een abortus voor vrouwen, zou die termijn echter juist gehandhaafd moeten blijven.

De Tweede Kamercommissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport overlegde vorige week donderdag over medische ethiek. Er werd uitgebreid stilgestaan bij de tweede evaluatie van de Wet Afbreking Zwangerschap, die dit jaar naar de Kamer is gestuurd.

Verschillende fracties drongen aan op het schrappen van de verplichte beraadtermijn van vijf dagen voordat een abortus kan worden uitgevoerd. PvdA-kamerlid Lilianne Ploumen en haar GroenLinks-collega Corinne Ellemeet zullen hiertoe een motie indienen. D66-kamerlid Pia Dijkstra is van plan een initiatiefwet over hetzelfde thema voor te leggen aan het parlement.

Niet verstandig

In zijn reactie liet CDA-minister Hugo De Jonge al direct weten het niet verstandig te vinden om de beraadtermijn te wijzigen. De huidige abortuswet is gebaseerd op twee pijlers: faciliteren van een zorgvuldig besluit door de vrouw en het beschermen van het ongeboren leven.

Daarom is de beraadtermijn destijds geïntroduceerd. Vanwege de drukte op zijn ministerie in verband met de corona-situatie laat een officiële reactie op de evaluatie overigens nog op zich wachten.

Het is te hopen dat er een gedegen reactie komt, want de evaluatie laat helaas een aantal ernstige gebreken zien. Zo is aan abortusklinieken en ziekenhuizen gevraagd of zij onder vrouwen die een abortus hebben ondergaan, een enquête wilden verspreiden. Een deel van de klinieken deed dat, maar de onderzoekers bereikten slechts één vrouw die een abortus in het ziekenhuis onderging.

Vanaf dertien weken

In ziekenhuizen vinden veelal tweede-trimesterabortussen plaats, vanaf dertien weken zwangerschap. Hierbij gaat het vaak over in eerste instantie gewenste zwangerschappen, die na de ontdekking van een afwijking in veel gevallen toch worden afgebroken.

Er wordt bijvoorbeeld het syndroom van Down of spina bifida – een ‘open ruggetje’ – vastgesteld. Maar er zijn ook gewenste zwangerschappen die worden afgebroken omdat de partner of de ouders hierop aandringen.

Mentale gevolgen

In 2019 verscheen in de Verenigde Staten onderzoek naar de mentale gevolgen van een abortus na een gewenste zwangerschap. Donald Paul Sullins van de Catholic University of America volgde gedurende dertien jaar 3935 vrouwen en meiden in de leeftijd van 15 tot 28 jaar die een of meerdere zwangerschappen achter de rug hebben.

Bij bijna 15% van deze abortussen ging het om een gewenste zwangerschap. Uit de studie blijkt dat dergelijke abortussen leiden tot een hoger percentage affectieve stoornissen (depressie, angst en zelfmoordneigingen) dan abortussen van ongewenste zwangerschappen.

Het risico op deze problemen is 69% hoger na een abortus van een of meer gewenste zwangerschappen, dan bij uitgedragen zwangerschappen. Overmatig drugsgebruik (alcohol, pijnstillers, marihuana of andere drugs) komt twee keer zo vaak voor vrouwen bij vrouwen na een abortus en dit wordt niet beïnvloed door de intentie van de zwangerschap.

Mentale stoornissen

Ook binnen Europa is uitgebreid onderzoek verricht naar de relatie tussen abortus en mentale stoornissen. De Frans-Duitse studie van Louis Jacob en collega’s (2019) vond een positief verband tussen abortus en enkele stoornissen zoals depressie. Zij betrokken meer dan 35.000 vrouwen in hun onderzoek.

In tegenstelling tot het Nederlandse onderzoek van Jenneke van Ditzhuijzen e.a. (2016) haalden zij vrouwen met een psychiatrische voorgeschiedenis uit de onderzoeksgroep en de controlegroep. De conclusie van Van Ditzhuijzen dat negatieve mentale gevolgen van abortus te wijten zouden zijn aan een psychiatrische voorgeschiedenis en niet aan de abortus zelf, lijkt met deze studie dan ook ontkracht.

Geen overbodige luxe

In het Kamerdebat werd aan deze recente onderzoeken helaas geen aandacht besteed. Als men deze gegevens echter serieus zou nemen, zou nog meer toekomstig leed voorkomen kunnen worden. Vijf dagen bedenktijd voor een abortus is in dit licht dan ook bepaald geen overbodige luxe en kan soms zelfs levensreddend zijn.


Voorzitter Academie voor het Leven: ‘Abortus- en euthanasiewetgeving promoten is grote fout’

Katholiek Nieuwsblad, 1 september 2020

Katholieke politici zouden geen enkele pro-abortuswetgeving moeten onderschrijven of bevorderen. Dat zei de voorzitter van de Pauselijke Academie voor het Leven zaterdag. Aartsbisschop Vincenzo Paglia riep daarnaast alle katholieken op om het ‘Evangelie van het Leven’ te promoten.

‘De Kerk is erg helder’

“De Kerk is in dit opzicht erg helder. Het is een antwoord van de Catechismus. Het is een grote fout om abortus- en euthanasiewetgeving te bevorderen”, aldus Paglia.

25 jaar Evangelium Vitae

Hij sprak voor een bijeenkomst van CELAM, de organisatie van Zuid-Amerikaanse bisschoppen, over de encycliek Evangelium Vitae (‘Het Evangelie van het Leven’) van paus Johannes Paulus II. Dit jaar is het 25 jaar geleden dat dat document verscheen.

‘Alle levens beschermen en helpen’

Katholieke politici “moeten ophouden” wetten te promoten die gericht zijn tegen het leven van ongeboren kinderen. “Daarover bestaat geen twijfel.”

Politieke leiders moeten volgens Paglia proberen om “slechte en zondige wetgeving” te verbeteren. Christelijke en niet-christelijke politici “moeten de validiteit horen van het beschermen en helpen van alle levens, in het bijzonder die van de meest kwetsbaren”. Ook over die verplichting “bestaat geen twijfel”.

Kerkelijke maatregelen?

Paglia werd gevraagd naar eventuele kerkelijke maatregelen tegen katholieke politici die abortuswetgeving steunen.

Hoewel niet naar Amerika werd verwezen, is dat een discussie die daar voortdurend oplaait, zeker in jaren waarin presidentsverkiezingen worden gehouden.

De redding van de zondaar

Paglia antwoordde dat deze politici “zeker dwalen”. Maar hoewel de Kerk de zonde wil veroordelen, moet zij vooral gericht zijn op de “redding van de zondaar”.

“Wij zijn geïnteresseerd in de helderheid van het veroordelen van de fout, maar we moeten alles doen om degene die dwaalt te bekeren, om te helpen hem te redden.”

‘Bekering tot het Evangelie van het leven’

“De Kerk heeft een grote verantwoordelijkheid zodat haar leden zich allereerst bekeren tot het Evangelie van het leven, tot de schoonheid van het leven. Het is belangrijk dat we het vuile werk van de dood vermijden en het schitterende werk van het leven verrichten.”

Behalve in de Verenigde Staten woedt ook in verschillende Latijns-Amerikaanse landen momenteel een debat over het al dan niet liberaliseren van abortuswetten.


Overgenomen met toestemming van Katholiek Nieuwsblad.


De evaluatie van de abortuswet faalt. Het is te hopen dat Kamerleden verder kijken

Nederlands Dagblad, 2 juli 2020 en Academia.edu

De evaluatie van de Wet afbreking zwangerschap, die vorige week aan de Tweede Kamer is aangeboden, laat ernstige gebreken zien, schrijft studentenpastor en moraaltheoloog Ward Biemans SJ.


Gratis plaatsing spiraaltje na abortus

Medisch Contact, 5 december 2019

Het kabinet probeert het aantallen abortussen in te perken door vrouwen na een abortus gratis consultatie over anticonceptie of een spiraal aan te bieden. Ongetwijfeld is het onderliggende idee hiermee te kiezen voor het mindere kwaad. Bij anticonceptie kan dat zeker zo zijn: de werking van een spiraal berust op het belemmeren van de innesteling van de reeds ontstane vrucht en is in die zin ook een abortivum.


Belgische bisschoppen hekelen verruiming abortuswet

Katholiek Nieuwsblad, 13 november 2019

In een gezamenlijke verklaring bekritiseren de rooms-katholieke bisschoppen van België de voorgenomen uitbreiding van de abortuswet in het land.

Verschillende linkse en liberale partijen in het Belgische parlement dienden onlangs voorstellen in voor versoepeling van de bestaande wetgeving. Zij willen abortus definitief uit de strafwet halen, het verplichte consult vooraf schrappen, en de abortusgrens oprekken van 12 naar 18 of zelfs 20 weken. De wetswijzigingen willen deze partijen snel doorvoeren, nu de federale regering demissionair is.

De Belgische bisschoppen noemen het “onbegrijpelijk hoe zo een belangrijke en delicate aangelegenheid zo vlug wordt behandeld en zonder enig voorafgaand fundamenteel debat”.

‘Gewone medische ingreep’

Volgens de verklaring, ondertekend door kardinaal Jozef De Kesel en alle bisschoppen van België, betekenen de voorgestelde wetswijzigingen niet enkel een verandering in de abortuspraktijk, maar ook een verandering in de betekenis zelf van zwangerschapsonderbreking.

“Abortus wordt een gewone medische ingreep”, aldus de bisschoppen, waarmee geen recht wordt gedaan “aan wat de betrokkenen ervaren en beleven. Waarom dan nog raad of hulp vragen? De vragen zelf dreigen al van meet af aan niet ernstig genomen te worden. Het zal de ontreddering en de eenzaamheid alleen maar groter maken.”

Gewetensvrijheid onder druk

Ook maken de bisschoppen zich zorgen om medici die vragen stellen of abortus weigeren. De gewetensvrijheid wordt door de voorstellen alsmaar verder ingeperkt, zo stelt de verklaring.

“Ook in de pers en in de medische en de academische wereld hebben waarschuwende stemmen geklonken. En niet vanuit één bepaalde ideologische hoek. Daarvoor is het al te zeer een problematiek die ons allen en de samenleving zelf aanbelangt. Maar het is alsof argumenten er niet meer toe doen.”

Waterscheiding

Dat laatste wordt ook onderschreven door broeder René Stockman, in een opiniebijdrage in Katholiek Nieuwsblad deze week. De Belgische deskundige op het gebied van psychiatrische verpleegkunde en generaal overste van de Broeders van Liefde, spreekt in zijn artikel van een “waterscheiding” tussen emoties en gezond verstand.

“Van een kritisch weerwoord is nauwelijks nog sprake”, aldus Stockman in KN. “Niemand wil zo onbarmhartig of onsympathiek zijn om de zelfbeschikking en de autonomie ter discussie te stellen. Wie zou zoiets aandurven? Het is alsof men terug gaat in de tijd. Alle mogelijke argumenten die worden aangebracht om zich toch even af te vragen welke weg we aan het inslaan zijn met de verdere liberalisering en legalisering van zowel abortus als euthanasie worden met emoties weggeveegd en monddood gemaakt. Emoties doen het vandaag, niet meer de argumenten.”


Overgenomen met toestemming van Katholiek Nieuwsblad.


Gedwongen abortus in hoger beroep geschrapt

Katholiek Nieuwsblad, 24 juni 2019
De uitspraak van een Britse rechter die een vrouw dwong om abortus te ondergaan, is in hoger beroep geschrapt. Ondanks de protesten van zowel de vrouw als haar moeder, oordeelde een Britse rechter op vrijdag dat de abortus beter was voor haar welzijn. De vrouw staat vanwege een ontwikkelingsstoornis en een stemmingsstoornis onder curatele. Ze is 22 weken zwanger.

Het Britse Hof van Beroep haalde maandag een streep door de omstreden uitspraak. De rechters van het Hof hebben aangegeven op een later moment met een gedetailleerde uitleg te zullen komen.

De Britse pro-life organisatie Right To Life UK verwelkomde de beslissing van het Hof van Beroep. “Deze beslissing zal het leven redden van een ongeboren kind en zijn moeder redden van een opgelegde abortus op late termijn”, aldus woordvoerder Clare McCarthy. “Toch zou de oorspronkelijke, verschrikkelijke uitspraak nooit hebben mogen plaatsvinden.”

Oorspronkelijke oordeel

Op 21 juni stelde rechter Nathalie Lieven in haar oordeel bewust te zijn dat een “door de staat opgelegde abortus een zeer grote inmenging is. Maar ik handel met haar welzijn voor ogen.”

De Britse rechtbank kan beslissingen nemen voor mensen met geestelijke gezondheidsproblemen van wie gedacht wordt dat zij geen beslissingen voor zichzelf kunnen nemen.

Pleegzorg

De artsen van de vrouw, die tussen 20 en 30 jaar oud zou zijn, noemden een abortus minder traumatisch voor haar dan een bevalling, gevolgd door het afstaan van haar kind aan pleegzorg.

De moeder van de vrouw had de rechtbank kenbaar gemaakt voor het kindje te willen zorgen. Deze Nigeriaanse voormalige verloskundige verzette zich vanwege haar katholieke geloof tegen de abortus. Ook een betrokken welzijnswerker pleitte tegen de gedwongen abortus.

Echte baby

De rechter bleef echter bij haar mening dat de vrouw, die de mentale leeftijd van een schoolkind heeft, niet zou begrijpen wat het betekent om een kind te krijgen. “Voor haar is een baby hetzelfde als een mooie pop”, oordeelde Lieven.

Ook is zij van mening dat de oma niet in staat zou zijn voor zowel haar dochter als haar kleindochter te zorgen.

Adoptie of pleegzorg was voor de rechter geen optie, omdat dat de vrouw nog meer zou beschadigen, zo stelt ze. “Als het kind wordt weggenomen na de geboorte is het al een echte baby.”

Abortus advocaat

Lieven is als advocaat vaker in het nieuws geweest rondom abortus. In 2011 vertegenwoordigde zij een abortuskliniek, waarbij zij pleitte voor de mogelijkheid voor vrouwen om abortussen thuis uit te laten voeren.

Vijf jaar later noemde Lieven in de rechtbank dat Noord-Ierse abortuswetgeving een schending van de mensenrechten, terwijl ze die in 2017 omschreef als “discriminerende martelingen”.

In Groot-Brittannië is abortus tot 24 weken zwangerschap zonder meer toegestaan, daarna alleen in het medische belang van de moeder. Afhankelijk van de geboden zorg hebben Britse baby’s die met 24 weken geboren worden, een overlevingskans van 50 tot 70%.


Paus over ongeboren leven: ‘Abortus is nooit het antwoord’

Katholiek Nieuwsblad,
28 mei 2019

 “Abortus is nooit het antwoord”
dat stellen moeten krijgen van wie een ongeboren kind een ernstige ziekte of
beperking blijkt te hebben.

Dat zei paus Franciscus afgelopen zaterdag. “Het menselijk leven is heilig en onschendbaar en het gebruik van prenatale diagnostiek voor selectieve doelen moet sterk worden ontmoedigd omdat het een uitdrukking is van een inhumane eugenetische mentaliteit, die families de mogelijkheid ontneemt om hun zwakste kinderen te verwelkomen, omhelzen en liefhebben.”

Abortusstandpunt Kerk

Franciscus sprak deelnemers toe aan een Vaticaanse bijeenkomst over
medische zorg voor “extreem kwetsbare” baby’s en de pastorale zorg voor hun
ouders. De totale afwijzing van abortus door de katholieke Kerk is niet primair
een religieuze positie, maar een menselijke, aldus de paus.

‘Elimineer nooit een menselijk leven’

“Slechts twee zinnen, twee vragen, kunnen ons helpen dit te begrijpen.
Eerste vraag: is het toegestaan een menselijk leven te elimineren om een
probleem op te lossen? Tweede vraag: is het toegestaan een huurmoordenaar in te
huren om een probleem op te lossen?”

“Nee”, vervolgde Franciscus, “het is niet toegestaan. Elimineer nooit een
menselijk leven, noch huur een huurmoordenaar in om een probleem op te lossen.”

Bij een prenatale diagnose van een ernstige ziekte of beperking, hebben
de ouders het nodig dat medisch personeel en werkers in het pastoraat hun nabij
zijn en steunen, aldus de paus.

Ieder kind is een gave

Hoewel sommigen de situatie van de baby als “onverenigbaar met het leven”
kunnen omschrijven, betekent volgens Franciscus het feit dat er beweging is en
dat de moeder weet dat zij zwanger is, dat er leven is. De ervaring daarvan van
de moeder moet gerespecteerd worden.

Ieder kind dat in de schoot van een moeder ontvangen wordt “is een gave die het verhaal van een familie, een moeder en vader, grootouders en broers en zussen zal veranderen. En deze baby moet worden verwelkomd, liefgehad en verzorgd.”

Overgenomen met toestemming van Katholiek Nieuwsblad.


Over het ongeboren leven: geen mens is ongeschikt voor het leven

Address of His Holiness Pope Francis to participants in the conference  “Yes to Life! – taking care of the precious gift of life in its frailty” organized by the Dicastery for Laity, Family and Life

Pope Francis
25 May 2019

Your Eminences, Dear Brother Bishops and Priests, Dear Brothers and Sisters,

Good morning and welcome. I greet Cardinal Farrell and I thank him for his words of introduction. My greeting also goes to all taking part in this international Conference, “Yes to Life! Taking Care of the Precious Gift of Life in its Frailty”, organized by the Dicastery for Laity, Family and Life, and by the Foundation Il Cuore in una Goccia, one of the groups that work daily in our world to welcome children born in conditions of extreme frailty. These are children that the throw-away culture sometimes describes as being “unfit for life”, and thus condemned to death.

No human being can ever be unfit for life, whether due to age, state of health or quality of existence. Every child who appears in a woman’s womb is a gift that changes a family’s history, the life of fathers and mothers, grandparents and of brothers and sisters. That child needs to be welcomed, loved and nurtured. Always! Even when they are crying, like that baby over there… (applause). Some people might think: “But, the baby is crying… they should leave”. No, this is music that all of us need to hear. (I think the baby heard that applause and thought it was for him!) We need to hear the sound always, even when the baby is a little annoying: Also in church: let children cry in church! They are praising God. Never, never chase a child out because he or she is crying. Thank you for your witness.

When a woman discovers that she is expecting a child, she immediately feels within her a deep sense of
mystery. A woman who becomes a mother knows this. She is aware of a presence growing within her, one that pervades her whole being. Now she is not only a woman but also a mother. From the very beginning, an intense, interactive dialogue takes place between her and the child. Scientists call this “cross-talk”. It is a real and intense relationship between two human beings communicating with one another from the very first moments of conception, and it leads to a mutual adjustment as the child grows and develops. This ability to communicate is not only on the part of the woman; even more, the child, as an individual, finds ways to communicate his or her presence and needs to the mother. Thus, this new human being immediately becomes a son or daughter, and this moves the woman to connect with her child with all her being.

Nowadays, from the very first weeks, modern prenatal diagnosis techniques can detect the presence of
malformations and illness that may at times seriously endanger the life of the child and the mother’s peace of mind. Even the suspicion of an illness, and especially the certainty of a disease, changes the experience of pregnancy and causes deep distress to women and couples. A sense of isolation, helplessness and concern about the eventual suffering of the child and the whole family, all this is like a silent cry, a call for help in the darkness, when faced with an illness whose outcome cannot be foreseen with certainty. Every illness takes its own course, nor can physicians can always know how it will affect each
individual.

Yet, there is one thing that medicine knows well, and that is that unborn children with pathological
conditions are little patients who can often be treated with sophisticated pharmacological, surgical and support interventions. It is now possible to reduce the frightening gap between diagnoses and therapeutic options. For years, that has been one of the reasons for elective abortion and abandonment of care at the birth of many children with serious medical conditions. Foetal therapies on the one hand, and perinatal hospices on the other, achieve surprising results in terms of clinical care, and they provide essential support to families who embrace the birth of a sick child.

These possibilities and information need to be made available to all, in order to expand a scientific and pastoral approach of competent care. For this reason, it is essential that doctors have a clear understanding not only of the aim of healing, but also of the sacredness of human life, the protection of which remains the ultimate goal of medical practice. The medical profession is a mission, a vocation to life, and it is important that doctors be aware that they themselves are a gift to the families entrusted to them. We need doctors who can establish a rapport with others, assume responsibility for other people’s lives, be proactive in dealing with pain, capable of providing reassurance, and always committed to finding solutions respectful of the dignity of each human life.

In this sense, perinatal comfort care is an approach to care that humanizes medicine, for it entails a
responsible relationship to the sick child, who is accompanied by the staff and his or her family in an integrated care process. The child is never abandoned, but is surrounded by human warmth and love.

This is particularly necessary in the case of those children who, in our current state of scientific knowledge, are destined to die immediately after birth or shortly afterwards. In these cases, treatment may seem an unnecessary use of resources and a source of further suffering for the parents. However, if we look at the situation more closely, we can perceive the real meaning behind this effort, which seeks to bring the love of a family to fulfilment. Indeed, caring for these children helps parents to process their mourning and to understand it not only as loss, but also as a stage in a journey travelled together. They will have had the opportunity to love their child, and that child will remain in their memory forever. Many times, those few hours in which a mother can cradle her child in her arms leave an unforgettable trace in her heart. And she feels, if I may use the word, realized. She feels herself a mother.

Unfortunately, the dominant culture today does not promote this approach. On a social level, fear and
hostility towards disability often lead to the choice of abortion, presenting it as a form of “prevention”. However, the Church’s teaching on this point is clear: human life is sacred and inviolable, and the use of prenatal diagnosis for selective purposes must be strongly discouraged. It is an expression of an inhumane eugenic mentality that deprives families of the chance to accept, embrace and love the weakest of their children.

Sometimes we hear people say, “You Catholics do not accept abortion; it’s a problem with your faith”.
No, the problem is pre-religious. Faith has nothing to do with it. It comes afterwards, but it has nothing to do with it. The problem is a human problem. It is pre-religious. Let’s not blame faith for something that from the beginning has nothing to do with it. The problem is a human problem. Just two questions will help us understand this clearly. Two questions. First: is it licit to eliminate a human life to solve a problem? Second: is it licit to hire a killer to resolve a problem? I leave the answer to you. This is the point. Don’t blame religion for a human issue. It is not licit. Never, never eliminate a human life or hire a killer to solve a problem.

Abortion is never the answer that women and families are looking for. Rather, it is fear of illness and isolation that makes parents waver. The practical, human and spiritual difficulties are undeniable, but it is precisely for this reason that a more incisive pastoral action is urgently needed to support those families who accept sick children. There is a need to create spaces, places and “networks of love” to which couples can turn, and to spend time assisting these families.

I think of a story that I heard of in my other Diocese. A fifteen-year-old girl with Down syndrome became pregnant and her parents went to the judge to get authorization for an abortion. The judge, a very upright man, studied the case and said “I would like to question the girl”. [The parents answered:] “But she has Down syndrome she doesn’t understand”. [The judge replied:] “No, have her come”. The young girl sat down and began to speak with the judge. He said to her: “Do you know what happened to you”. [She replied:] “Yes, I’m sick”. [The judge then asked:] “And what is your sickness?” [She answered:] “They told me that I have an animal inside me that is eating my stomach, and that is why I have to have an operation”. [The judge told her:] “No, you don’t have a worm that’s eating your stomach. You know what you have? It’s a baby”. The young girl with Down syndrome said: “Oh, how beautiful!” That’s what happened. So the judge did not authorize the abortion. The mother wanted it. The years passed; the baby was born, she went to school, she grew up and she became a lawyer. From the time that she knew her story, because they told it to her, every day on her birthday she called the judge to thank him for the gift of being born. The things that happen in life… The judge is now dead and she has become a public prosecutor. See what a beautiful thing happened! Abortion is never the response that women and families are looking for.

Thank you, then, to you who are working for all this. Thank you, in particular, families, mothers and
fathers, who have welcomed life that is frail – and I emphasize that word “frail” – for mothers, and women, are specialists in situations of frailty: welcoming frail life. And now, all of you are supporting and helping other families. Your witness of love is a gift to the world. I bless you and keep you in my prayer.  And I ask you, please, to pray for me.


Tijd voor een nieuw abortusdebat dat het gevoel overstijgt

Katholiek Nieuwsblad, 24 mei 2019

Dat ouders levenloos geboren kinderen in het bevolkingsregister kunnen laten inschrijven, zou onze kijk op de beschermwaardigheid van het leven moeten veranderen. Het debat daarover zou het niveau van het gevoel moeten overstijgen.

De 28-jarige Yara was vorige week weer in het nieuws. Zij liet onlangs haar geaborteerde kindje inschrijven in het bevolkingsregister. Dit was mogelijk door een recente wetswijziging, waardoor ouders hun levenloos geboren kinderen mogen laten inschrijven. Juristenvereniging Pro Vita vindt het een goede ontwikkeling dat de wetgever op deze manier rouwende ouders tegemoetkomt.

Troost

Uit de uitzending van NieuwLicht van maandag bleek ook hoeveel troost de inschrijving geeft aan ouders die hun kindje verloren hebben. Toch roept de inschrijving van het geaborteerde kindje van Yara ook vragen op. Want hoe denken we nu over het ongeboren menselijk leven? Welke (juridische) waarde hechten we daaraan?

Tegenstrijdigheid

De overheid heeft in elk geval geen eenduidige visie op het ongeboren leven. Want op grond van de abortuswet kunnen ongeborenen een anonieme dood sterven. Maar op grond van de nieuwe regels erkent de overheid datzelfde kindje als mens door een inschrijving in het bevolkingsregister. Hoe verenigen we deze erkenning van het mens-zijn met de anonieme dood door abortus? Wat zegt dat over onze visie op het ongeboren leven?

Nogmaals, we zijn erg blij met de nieuwe regels en dat ook vrouwen die een abortus ondergingen er gebruik van kunnen maken. Maar de tegenstrijdigheid van de twee wetten vraagt om een hernieuwd debat over de beschermwaardigheid en de rechtsbescherming van het ongeboren leven.

Gevoelskwesties?

We hopen dat met een hernieuwd debat verder wordt gekeken dan gevoel. Want hoewel gevoelens belangrijk zijn en gerespecteerd moeten worden, mogen we ethische vraagstukken niet alleen daarvan laten afhangen.

De wetgever laat nu de bewuste wetgeving – en dus de waarde van het ongeboren leven – vooral afhangen van de wensen en gevoelens van burgers, en niet van een bepaalde uitgedachte visie of ethiek. Iets dat D66-Tweede Kamerlid Vera Bergkamp ook erkende. Volgens haar waren de nieuwe regels over de inschrijving van levenloos geboren kinderen “gebaseerd op het gevoel dat ouders kunnen hebben”.

Ook de abortuswet kwam voort uit wensen van de bevolking. Maar als de overheid wetten aanneemt die alleen zijn gebaseerd op gevoel, reduceren we belangrijke ethische kwesties – waarvan mensenlevens afhangen – dan niet tot gevoelskwesties?

Evenwicht

Laten we daarom als samenleving nadenken over hoe we de meest kwetsbare mensenlevens kunnen beschermen, overigens zonder afbreuk te doen aan de bescherming van (ongewenst) zwangere vrouwen. Want met de mogelijkheid om levenloos geboren en geaborteerde baby’s in te schrijven, zit de overheid naar ons idee op het spoor van erkenning van het mens-zijn van ongeborenen.

Evaluatie van de abortuswet

Wij moedigen de overheid dan ook aan deze impliciete erkenning door te zetten naar een betere bescherming van het ongeboren leven. Dat kan bijvoorbeeld tijdens de evaluatie van de abortuswet die komend jaar plaatsvindt. Die zou als doel moeten hebben evenwicht te brengen in de bescherming van het ongeboren leven en die van de ongewenst zwangere vrouw.

Mr. Marie-Thérèse Hengst is bestuurslid van Juristenvereniging Pro Vita. Zie www.provita.nl.


Pro Vita opinie: geaborteerde kinderen in bevolkingsregister

De 28-jarige Yara was deze week in het nieuws. Zij liet haar
onlangs haar geaborteerde kindje inschrijven in het bevolkingsregister. Dit was
mogelijk door een recente wetswijziging waardoor ouders hun levenloos geboren
kinderen mogen laten inschrijven. Juristenvereniging Pro Vita (JPV) vindt het
een goede ontwikkeling dat de wetgever op deze manier rouwende ouders
tegemoetkomt. Uit de uitzending van NieuwLicht afgelopen maandag bleek ook hoe
veel troost de inschrijving geeft aan ouders die hun kindje verloren hebben.
Toch roept de inschrijving van het geaborteerde kindje van Yara ook vragen op.
Want hoe denken we nu over het ongeboren menselijk leven? Welke (juridische)
waarde hechten we daar aan?

De overheid heeft in elk geval geen eenduidige visie op het
ongeboren leven. Want op grond van de Abortuswet kunnen ongeborenen een
anonieme dood sterven. Maar op grond van de nieuwe regels erkent de overheid
datzelfde kindje als mens door een inschrijving in het bevolkingsregister. Hoe
verenigen we deze erkenning van het mens-zijn met de anonieme dood door
abortus? Wat zegt dat over onze visie op het ongeboren leven? Nogmaals, we zijn
erg blij met de nieuwe regels en dat ook vrouwen die een abortus ondergingen er
gebruik van kunnen maken. Maar de tegenstrijdigheid van de twee wetten vraagt onzes
inziens om een hernieuwd debat over de beschermwaardigheid en de
rechtsbescherming van het ongeboren leven.  

We hopen dat met een hernieuwd debat verder wordt gekeken dan gevoel. Want hoewel gevoelens belangrijk zijn en gerespecteerd moeten worden, mogen we ethische vraagstukken niet alleen daarvan laten afhangen. De wetgever laat nu de bewuste wetgeving – en dus de waarde van het ongeboren leven – vooral afhangen van de wensen en gevoelens van burgers, en niet van een bepaalde uitgedachte visie of ethiek. Iets dat D66-Tweede Kamerlid Vera Bergkamp ook erkende.  Volgens haar waren de nieuwe regels over de inschrijving van levenloos geboren kinderen “gebaseerd op het gevoel dat ouders kunnen hebben”. Ook de abortuswet kwam voort uit wensen van de bevolking. Maar als de overheid wetten aanneemt die alleen zijn gebaseerd op gevoel, reduceren we belangrijke ethische kwesties – waarvan mensenlevens afhangen – dan niet tot gevoelskwesties?

Laten we daarom als samenleving nadenken over hoe we de
meest kwetsbare mensenlevens kunnen beschermen, overigens zonder afbreuk te
doen aan de bescherming van (ongewenst) zwangere vrouwen. Want met de
mogelijkheid om levenloos geboren en geaborteerde baby’s in te schrijven, zit
de overheid naar ons idee op het spoor van erkenning van het mens-zijn van
ongeborenen. Wij moedigen de overheid dan ook aan deze impliciete erkenning door
te zetten naar een betere bescherming van het ongeboren leven. Dat kan
bijvoorbeeld tijdens de evaluatie van de abortuswet die komend jaar
plaatsvindt. Dit met het doel meer evenwicht te brengen in de bescherming van
het ongeboren leven en die van de ongewenst zwangere vrouw.

mr. Marie-Thérèse Hengst

Bestuurslid Juristenvereniging Pro Vita