Katholiek Nieuwsblad, 12 oktober 2012
door dr. Ruth Seldenrijk, directeur van de NPV (Nederlandse Patiënten Vereniging)
De troonrede richtte zich op economisch herstel, maar moeten we niet beginnen bij onze morele gezondheid? Wie de culturele thermometer polst, ziet: het wordt koud in Nederland.
De verkiezingsuitslag was verrassend. Speculeren over een toekomstig kabinet laat ik graag over aan politici die deze zaak in handen hebben. Mij lijkt overduidelijk dat we als samenleving nog niet uit de verwarring zijn.
Seculiere afbraak
Politici hebben de koningin in naam van de transparantie buitenspel gezet. Die transparantie was niet meer dan een ‘mooie’ smoes: de zaken zijn nu beslist niet doorzichtiger. Bovendien is de objectiviteit rond de formatie verder weg dan voorheen en wordt de samenbindende factor van ons koningshuis geschaad. Politici offeren dus kwaliteitsfactoren van onze samenleving op, louter omwille van hun ideologie: seculiere afbraak. Verwarrend voor die samenleving.
Rammelend pleidooi
Helma Ruijs, arts bij de GGD en het RIVM, promoveerde vorige week in Nijmegen. Zij onderzocht de acceptatie van vaccinatie onder orthodoxe protestanten in Nederland. Zij weerlegt op wetenschappelijke grond een artikel van Herman Vuijsje enkele dagen eerder in NRC Handelsblad. “De keuze van wel of niet vaccineren laten zij voornamelijk afhangen van familietraditie en interpretatie van de Bijbel”, aldus Ruijs. De variatie in vaccinatiebereidheid is groot. Die hangt sterk samen met de kerkelijke stroming, ontdekte Ruijs. Niks angst en sociale druk en dus ook geen verbod op weigering van vaccinatie en op jongensbesnijdenis, zoals Vuijsje bepleit. Artsen kunnen helpen bij een weloverwogen besluitvorming rond vaccinatie, maar moeten zich niet begeven op religieus gebied. Daarin kan een organisatie zoals de NPV veel meer betekenen, stelt Ruijs. Ook socioloog prof. Abraham de Swaan legde afgelopen in NRC Handelsblad op goede gronden uit dat de analyse van Vuijsje rammelt.
Nu even niet
Waarom gelden autonomie en zelfbeschikking nu even niet, als het aan mensen als Vuijsje ligt? Uitstellen van de besnijdenis is medisch gezien onjuist. Kinderen onder de drie weken hebben alleen pijn en last op het moment van de besnijdenis zelf. Immers, op de achtste dag bereikt de hoeveelheid bruikbare protrombine een hoogtepunt. Op de achtste dag stopt een bloeding dus sneller dan op enig ander moment in het leven, het is dus een medisch perfect moment.
Autonomie
Deze feiten zijn niet ontdekt door Abraham of Mozes na een lang onderzoek. Ze zijn vastgesteld door de Schepper van pro-trombine en vitamine K (Genesis 17:12; vgl. Lukas 2:21). Waar de band met de Schepper wordt ontkend en mensen een absolute autonomie claimen, wordt met name het kleine en het kwetsbare bedreigd, zo stelde recent mgr. Gerard de Korte. Alle zoeken naar inperking van religieuze keuzevrijheid – zoals Vuijsje en neoliberale politici doen – is volstrekt irrationeel en verwarrend. Het is zelfs dodelijk voor de tolerantie die onze cultuur kenmerkt, en dus dodelijk voor onze cultuur.
Het mensenleven
In de politieke koelkast zitten nog zaken die te maken hebben met de bronnen van onze joods-christelijke en klassiek-humanistische cultuur. Een daarvan is de waarde en beschermwaardigheid van het mensenleven. Binnen de medische professie geldt die al meer dan 2500 jaar, zoals vastgelegd in de eed van Hippokrates (460-375 v. Chr.).
Legaal doden?
Onlangs was in Edinburgh het eerste Europese symposium over euthanasie en hulp bij zelfdoding. De levenbeschermende inbreng was van hoog niveau, aldus Alex Schadenberg (directeur Euthanasia Prevention Coalition). Maar in Nederland móét de koelkast open. Euthanasieclub NVVE is blij met de verkiezingsuitslag en zegt dat het tijd is de euthanasiewet te hervormen. Het debat zat in de afgelopen jaren muurvast. Nu is er in de Kamer een grote meerderheid voor het opruimen van de laatste belemmering om medemensen legaal te doden.
‘Culturele zelfmoord’
Het College van zorgverzekeringen (CVZ) kondigde vorige week aan meer dure medicijnen niet in alle gevallen te zullen vergoeden. Hoe zal het gaan met de zwaksten? Politieke meerderheden kunnen fundamentele (grond)rechten en vrijheden zomaar inperken. De Poolse humanistische cultuurfilosoof Leszek Kolakowski (1927-2009) stelde: “Het loslaten van het principe van de absolute en onvervangbare waarde van elk mensenleven is culturele zelfmoord.”
Koud en onleefbaar
Met het zaaien van verwarring gaat onze cultuur kapot en wordt het leven ijzig koud en onleefbaar, omdat de dood regeert. Sprak paus Johannes Paulus II niet al van een ‘cultuur van de dood’? Staat dit niet haaks op gezond leven en samenleven? Kijkend op de culturele thermometer: is de verwarring voorbij?