Katholiek Nieuwsblad, 23 mei 2008
door Jan Peeters
Britse wetenschappers mogen voortaan mens-dierembryo’s aanmaken voor onderzoek, besloot het Lagerhuis deze week. Maar ook andere omstreden punten kwamen moeiteloos door de stemming.
Er was fel verzet tegen het Wetsontwerp Menselijke Vruchtbaarheid en Embryologie van de regering-Brown, vooral vanuit kerkelijke, met name katholieke hoek. De anglicaanse Kerk verzette zich meer tegen het oprekken van grenzen. Katholieke Labourparlementariërs, ministers voorop, riskeerden ontslag en royement door te weigeren akkoord te gaan met de stemdiscipline die premier Brown tot voor kort wilde opleggen. Brown haalde bakzeil.
In het wetsontwerp zijn een aantal zeer omstreden bepalingen opgenomen. Het meest omstreden is het toestaan van het creëren van mens-dierembryo’s, waarbij menselijk DNA in dierlijke eicellen wordt gebracht die geheel of gedeeltelijk van eigen erfelijk materiaal zijn ontdaan, of omgekeerd. De wet bepaalt (nog) wel dat deze embryo’s niet langer dan veertien dagen mogen leven. Het in leven houden of implanteren in een baarmoeder blijft vooralsnog verboden.
‘Donorembryo’
Ook het tweede morele struikelblok kwam er door: het zogenaamde ‘reddings-‘ of ‘donor-embryo’, dat uitsluitend dient om weefsel te kunnen aanmaken voor de genezing van een zieke broer of zus. Dat embryo moet zelf sterven.
Ook vindt het Lagerhuis het niet langer nodig dat er voor ivf-behandeling een vader in beeld moet zijn, ook al zou dat niet de biologische zijn. Dat betekent dat ook alleenstaande vrouwen en lesbische stellen voor ivf-behandeling in aanmerking komen. Opvallend genoeg sneuvelde een vierde omstreden punt: de verlaging van de abortuslimiet van 24 weken naar 20 of zelfs 12 weken. Daarvoor was breed campagne gevoerd en het punt heeft ook steun onder de bevolking, met name onder vrouwen. De voorstellen werden met overgrote meerderheid van tafel geveegd. Het resultaat van de stemming, die volgens pro-lifers rampzalig was, ontlokte aan sommige Lagerhuisleden het commentaar dat Groot-Brittannië met het aannemen van het wetsontwerp beland is in een “morele anarchie”.
Het maken van hybride embryo’s zou volgens wetenschappers nodig zijn omdat het chronische tekort aan menselijke eicellen het embryonaal onderzoek zou ophouden. Wetenschappers beweren al jaren dat dit onderzoek tot genezing van ernstige en tot nu toe ongeneeslijke ziekten als parkinson, ms en alzheimer zou leiden. Gordon Brown, wiens zoon aan de ongeneeslijke en dodelijke taaislijmziekte lijdt, zei dat het onderzoek de “levens van miljoenen mensen” zal veranderen. Tot nu toe heeft alleen onderzoek met volwassen stamcellen, niet afkomstig van embryo’s, effectieve behandelmethoden opgeleverd.
Kort debat
Tijdens het slechts drie uur durende debat ging het er fel aan toe. Daarbij verbaasden verschillende parlementariërs zich over het kennelijke gemak waarmee de zware morele implicaties terzijde werden geschoven ten bate van onderzoek dat tot nog toe geen enkele toepasbare behandeling voor de genoemde afwijkingen heeft opgeleverd.
Conservatief Edward Leigh benadrukte dat ieder Lagerhuislid graag zou willen dat er behandelingen worden ontwikkeld voor sommige aandoeningen. “Maar sommige dingen zijn zo onnodig gevaarlijk dat ze verboden moeten worden. Geen enkel ander land doet dit. Wat embryologie betreft, lijken we wel een schurkenstaat. Wij zijn net kinderen die met landmijnen spelen zonder zelfs maar enig idee te hebben van de gevaren van de technologie waar we mee te maken hebben. We kunnen en mogen niet samengevoegd worden met het dierenrijk”, aldus Leigh.
De socialist dr. lan Gibson vond dat alles uit de kast gehaald moet worden. “De reden voor wetenschap is dat we iets vermoeden, een idee hebben. Wij willen zekerheid hebben dat het onderzocht kan worden.”
Maar zijn partijgenoot en voormalig minister sir Gerald Kaufman viel hem in de rede: “Hoe ver ga je dan? Waar stop je? Waar liggen de grenzen? Als je nu het maken van hybriden toestaat, wat sta je dan straks toe, zelfs als je geen idee hebt waartoe het leidt?”
Waarop gezondheidsminister Dawn Primarolo antwoordde: “Het is geen belofte dat dit uiteindelijk leidt tot behandelmethodes. Het is een streven dat het zou kunnen.”
Overgenomen met toestemming van Katholiek Nieuwsblad.
